160 түгел, 16 гына...
- Кукмара районы прокуратурасы әлеге мәсьәләне тикшерү эшенә кереште. Әти-әниләрдән сораштыру үткәреләчәк. Закон бозу очрагы ачыкланса, чаралар күреләчәк. Моңа кадәр мәктәпләрнең авыл хуҗалыгы продукциясен сораганын хәтерләмим, - дип белдергән Татарстан прокурорының өлкән ярдәмчесе Руслан Галиев.
Без дә үз чиратыбызда "бәрәңге гаугасы"на ачыклык кертергә булдык. Директор эштән киткән дигән сүз дөреслеккә туры килмәде.
- Без ел саен бәрәңгене сатып алабыз. Әти-әниләр комитеты аның күпмедер өлешен өйдән алып килергә килеште. Күбесе риза булгач, каршы килмәдек. Барлыгы ике тонна бәрәңге җыйдылар. Бер бәрәңге дә китермәүчеләр булды. Чөнки бу эш мәҗбүри түгел. Бәрәңге читкә китми бит. Укучыларны ел буе ашату өчен 7 мең тонна кирәк. Кемдер әнә шул хәл турында "кайнар элемтә"гә җиткергән. Бу мәсьәләне прокуратура да тикшерде. Бернинди хилафлыклар да тапмады, - ди Кукмараның 4 нче мәктәбе директоры Азат Хөсәенов.
Узган ел да әти-әниләр, балаларны ашату өчен, бәрәңге җыйган, ләкин шикаять язучы булмаган. Мәктәптә барлыгы 467 бала белем ала. Бүген укучылар көнгә ике мәртәбә туклана. Һәр әти-әнидән аена 200 сум акча җыялар икән. Бу - көнгә 10 сум дигән сүз. Моңа дәүләт биргән 6,85 сум өстәлә. Билгеле, әлеге акчага әллә ни кыландырып булмыйдыр. Мәктәп яны бакчасында үскән яшелчә, җиләк-җимеш кенә җитми.
Кукмара вакыйгасыннан соң әти-әниләр социаль челтәрләрдә үз фикерләрен белдерергә кереште. Янәсе, бистәнең башка мәктәпләрендә дә шундый ук хәл икән. "Әти-әни имзасын куйгач, барысы да иреклегә әйләнә инде. Балалары өчен борчылалар. Шуңа күрә ике генә түгел, өч капчык та алып килергә риза буласың", - дип яза исемнәрен яшергән кешеләр. Икенчеләр моңа каршы чыга. "Кирәксә дә, кирәкмәсә дә, көне-төне интернетта шикаять язып утыручы кавем барлыкка килде. Аларга язарга гына булсын, - ди алары. - 16 кило бәрәңгене 15-20 сумга тапкырласаң, 250-320 сум чыга. Шуннан бөлгенлеккә төшәләрме? 160 кило сорамыйлар бит. Әллә директор аны өенә алып кайта дип уйлыйсызмы?"
Гошер диясе генә калган
Кемдер бәрәңге җыйса, Балтач районының Бөрбаш мәктәбе укучылары ел саен 1 кило миләш һәм балан китерә. Аңа карап, беркем дә тавыш чыгарып йөрми. "Витамин бит ул. Аны суыткычта тотып, яз көне компотка кушып бирәбез. Йөрәккә бик файдалы. Бәйрәмнәрдә балан бәлеше пешереп, укучыларны сыйлыйбыз, - ди мәктәп директоры Гүзәл Бариева.
- Бәрәңге җыйган юк, аны үзебез үстерәбез, колхоз да биргәли. 16 кило бәрәңге җыйган өчен проблема ясарга кирәкми. Шунда бер акыллысы гошер сәдакасы булсын дип әйтә белмәгән. Төн буе шул хакта уйлап яттым. Безгә дә китергәлиләр".
Бөрбаш мәктәбендә 124 бала белем ала. Монда укучылар хәләл ризык ашый. Әти-әниләрдән айга 500 сум җыялар. Ике ел элек ике мәртәбә туклануга күчкәннәр. "Баштарак акчасын кызганучылар да булган иде. Аның каравы балалар мәктәптән тук кайта. Икенче ашауга бераз гына соңга калсак: "Кайчан ашыйбыз инде?" - ди башлыйлар. Иртәнге ашта ботка, чәй бирсәк, төшкесендә ашы да, җиләк-җимеше, яшелчәсе дә бар. Ит, балык мәсьәләсендә дә проблема юк", - ди Гүзәл Бариева.
Ашадың, тамагың туйдымы?
Узган уку елында мәктәп ашханәләрен кем генә тикшермәде! Депутатлар, җитәкчеләр дә, белгечләр дә. Ризыкның күләме кимлектән, яшелчә, җиләк-җимешләрнең аз булуыннан, менюлардан гаеп таптылар. Тикшерүне дәвам иттерәчәкбез, дигәннәр иде. Дөрес, әле уку елы башланды гына. Казан әти-әниләре арасында ризыктан зарланучылар булса да, акча күп китә дип дәгъва белдерүче күренми.
Казан мәктәпләрендә ашау бәясе үзгәрмәде. Узган елдагы кебек ике мәртәбә тукланган башлангыч сыйныф укучылары көнгә - 80, ә бер ашау белән чикләнгәннәр 58 сум түли. Шәһәр әти-әнисенең айга 2 мең сумлап акчасы китә. Тик мәктәп ризыгына риза булмыйча, кибеткә йөгерүчеләр дә очрый. Ашаганнары салкын, тәмсез, җитмәсә, чират та көтәсе бар икән. "Баланың туклану картасына акча салмыйча, кулына гына бирсәң, җыен шырдый-бырдый ала. Чират күп дип, кибеттән генә алып ашый", - ди ике бала атасы Рәшит Минһаҗев. Сүз уңаеннан, ил укучыларының яртысы гына мәктәп ашханәләрендә туклана, аларның 65 проценты кайнар азыктан баш тартмый.
Узган ел Казанның 20 мәктәбендә "Поел и доволен" дигән мобиль кушымта булдырылган иде. Аның ярдәмендә укучылар атна дәвамында нәрсә ашыйсын, ризыкның күләмен белеп тора. Риза булмаганнар канәгатьсезлек тә белдерә ала. Ел дәвамында барлыгы 400 шикаять килгән.
- Элек әти-әниләрнең моң-зары ике атнадан гына килеп җитсә, хәзер 15-20 минуттан ук беләбез. Вакыт узгач, тикшереп йөрүдән файда юк. Хәзер департамент белгечләре шундук шикаятьне тикшерергә чыга, - ди Казан Азык-төлек һәм социаль туклану департаменты директоры Гүзәл Ананьева. - Хәзер бу мөмкинлектән барлык укучылар да файдалана ала.
Нет комментариев